белмим
мине бик кайгырта, чөнки мин беркайчан да төнге күкне аның тулы матурлыгында күрә алмаганмын, чөнки яктырту пычрату бар. әгәр утларны бераз киметсә, бик яхшы булыр иде, чөнки монда тирә-юньдәге теплицалар күп ут чыгара, әгәр алар төнлә утның чыгуын туктатырлык берәр юл табарга тырышсалар, бу инде зур яхшырту булыр иде (мәсәлән, тулы теплица өчен төнлә бер төрле пәрдә куллану).
яктылык пычрануы арта, чөнки лампалар ledларга алыштырыла, алар эффективрак, ләкин шул ук вакытта яктырак.
минем университет кампуска күбрәк яктылык өсти, хәзер төнлә ул болытлы көн кебек якты. студентларның иминлеге мөһим, ләкин яктылык һәр якка юнәлгән!
минемчә, әгәр бездә стратегик рәвештә урнаштырылган азрак яктылык булса, иминлек тә артачак һәм без күбрәк йолдызларны күрә алыр идек.
мин моны беренче тапкыр мәктәпнең фән дәресендә белдем, без йолдызларга карарга чыгып, йолдызларны күрү өчен шәһәрдән бик еракка барырга туры килде. мин галактиканы беренче тапкыр узган җәйдә, көнбатыш техасның бер күзәтү урынында кемпингта булганда күрдем, анда бернинди яктырту пычратуы юк. күкләр шулкадәр матур иде, мин еладым. без яктырту пычратуын киметергә тиеш, бу матурлыкны саклап калу өчен (бәлки кешеләр, галәм белән чагыштырганда, чыннан да ничек кечкенә булуларын күреп, үз-үзләренә карата азрак эгоистик булырлар?) әмма шулай ук, бу артык яктырту һәркемнең биологиясен тулысынча бозу сәбәпле. бу безнең йокы сыйфатын киметә, без күбрәк стресс кичерәбез һәм сәламәтлегебез начарлана, һәм шул ук хәл хайваннарга да була. яктырту пычратуының нәтиҗәләре кешеләр игътибар итәргә теләгәннән күпкә зуррак һәм ашыгычрак.
чыннан да, минем тиешле кадәр күп түгел! ләкин табигатьтә фермада үсеп, шәһәрдә яшәгәннән соң, табигатьтә башка фермага күчкәч, мин һәрвакыт аерма күрәм һәм үземнең хисләремне дә сизәм. бу кешеләрнең игътибарында булырга тиеш һәм мөмкин кадәр киметү өчен тырышырга кирәк!
мин яктылык пычрануы турында бик күп беләм, һәм минем күп уйларым бар. астрономия буенча белгеч буларак, яктылык пычрануы минем тормышымның бәласе. ул миңа йолдызларны күрергә комачаулый, бу мине хәсрәтләндерә һәм фән белән шөгыльләнүне кыенлаштыра. мин бу тема турында сәгатьләр буе сөйләшә алам һәм сөйләшкәнем дә бар. кирәксез яктылык белән күкне тулаем тутыру кешеләргә дөньяның иң уңайлы табигый могҗизасын күрергә комачаулый.
фән ягыннан мин бик күп белмим; ләкин мин хьюстон, техас шәһәрендә яшим (үлчәме буенча чыннан да монструоз шәһәр) һәм мин беләм, шәһәрдән кимендә бер яки ике сәгать читтә булырга кирәк, һәртөрле сыйфатлы йолдызларны күзәтү өчен.
тәҗрибәмнән беләм, 5000 кеше яшәгән шәһәрдә яки көньяк-көнчыгыш чүлнең яшәешсез өлешендә йолдызларны күрү зур шәһәргә караганда күпкә җиңелрәк. шулай ук, якты污染 диңгез черепахаларының оя салуына комачаулый икәнен беләм. төнлә йолдызларны күрүне яратам, шуңа күрә якты污染ны киметү яклы.
мин моны уйлыйм, төнлә өйгә кайтып барганда һәм өйем янындагы күпердән шәһәргә карап торганда, мин еш кына шәһәр үзәгендәге югары биналар тирәсендә ялтыравык яки томан күрә алам, бигрәк тә һава томанлы булганда. мин гадәттә айны күрә алам, ләкин чын йолдызлардан күбрәк очкыч утларын күрәм.
мин күп нәрсәләрне беләм, һәм бу минем өчен чыннан да мөһим. яктылык пычрату энергияне юкка чыгара, һәм бу тирә-як мохит өчен начар, шулай ук йолдызларга караучылар һәм астрономнар өчен дә уңайсызлык тудыра.
мин балачактан астрономия белән кызыксынам, һәм күкнең елдан-ел яктырып, йолдызларның сүнүе минем өчен авыр һәм эмоциональ бер хәл булды. бу йокларга кыенлаштыра, җирле фауна өчен начар, һәм минем урамда урам утлары булмаса да, тирә-яктагы пычрату, күренгән йолдызларның 80% чамасын каплау өчен җитәрлек. мин әле дә йолдызларны күрә алуыма шатмын, ләкин кайвакыт хәтта бу да кыенлаша.
мин бу проблеманың күбрәк билгеле булуын телим, чөнки бу проблема башта ук кирәксез икәнен белү мине үтерә - әгәр кешеләр утларны дөрес капласа, без күкне драматик рәвештә карайта алыр идек. ләкин яңа led урам утлары (һәм якты парковкалар) һәрвакыт күтәрелеп торганда, бу проблема, ким дигәндә, шундый үзенчәлекләрне урнаштыручылар өчен, бөтенләй билгеле түгел кебек.
ковид-19 быел килеп җиткәнче, мин көнчыгыш вирджиниядәге spruce knob янында палатка корырга планлаштырдым, шулай итеп йолдызларны күрә алыр идем. мин әле дә моны эшләргә өметләнәм, әгәр бу елда булмаса, киләсе елда. ничә вакыт кирәк булса да, мин йолдызларны тагын күрәсе килә - минем соңгы тапкыр чыннан да караңгы урында булуым биш ел элек булды, һәм мин йолдызларны күрәсе килә. минем яшәгән урыннан ярты сәгатьлек юлда иң караңгы урын - бортле шкаласында 4, һәм бу мин яшәгән урыннан күпкә яхшырак булса да, мин белгәнчә, әле дә яхшы түгел.
кешелек дөньяда булганнан бирле, без һәрвакыт йолдызларга ия булдык - юнәлеш алу, өйрәнү, соклану өчен. минемчә, безнең бу нәрсәне диярлек ташлап китүебез йөрәкне өзә - ким дигәндә, минем илдә шулай. әгәр мин кешеләргә мин яшәгән җирдә нәрсәләрне үзгәртергә ярдәм итә алмасам, мин караңгы урынга күчәргә планлаштырам, бәлки, милли радио тыныч зонасында. мин йолдызларсыз яши алмыйм.
мин кешеләрнең шулай яшәү өчен тумаган кебек тоям - йолдызларны сирәк кенә күреп. без мөһим нәрсәне югалттык, һәм безгә аны кире кайтару вакыты җитте.
күп нәрсәләр эшләргә мөмкин, бигрәк тә урам утларын каплау. без барыбыз да йолдызларны күрә алырга тиеш.
мин күп нәрсәләр беләм, һәм яктылык пычрануы куркыныч һәм астрономиягә, табигатькә һәм кешеләргә зыян сала. без төнге күкне саклау өчен законнар кертүебез кирәк.
мин фәнни коммуникация дәресе алдым, анда бу зур игътибар үзәгендә булды - без дәүләт дәрәҗәсендә законны карау өчен хат кампаниясе үткәрдек, ләкин ул әле юридик процесс аша үтә. яктылык пычрату яхшы түгел! җирдәге астрономия тикшеренүләренә күп тәэсир итә, һәм бу кеше яки биосфера сәламәтлеге өчен яхшы түгел. бу шулай ук бик исрафлы - барлык ул энергия нигездә бернәрсәне дә яктыртуга китә.
мин бу тема буенча гади белемгә иям. минемчә, якты污染ны җитди кабул итәргә кирәк, чөнки бу төнге күкнең матурлыгын бозу гына түгел, ә ул мохиткә, икътисадка һәм безнең сәламәтлегебезгә дә йогынты ясый.
мин кечкенә астрофизика проекты өчен тикшеренүләр үткәрдем. мин бу мәсьәләнең ике ягын да күрәм. яктылык пычрату күп булганда йолдызларны күрү һәм өйрәнү чыннан да авыр. мин җиңел йоклаучы, шуңа күрә минем йокы графигымны бозучы күп нәрсәләр бар, әгәр мин аларны төзәтмәсәм. минем тәрәзәләремдә карап тору пәрдәләре һәм йокы маскасы бар. ләкин мин шулай ук төнлә бик кара урыннарда йөрүдә уңайсызлык кичерүче хатын-кыз. яхшы яктырту - бу кирәкле нәрсә.
мин ышанам, күпчелек кешеләрнең яктылык пычрануы барлыгын белмәве. барлык кешеләр глобаль җылынуга, пычрак суга һәм туфракка шулкадәр игътибар итәләр ки, алар яктылыкның да куркыныч булуын оныталар.