دسترسی آزاد در مطالعات تاریخ علم

همکاران عزیز،

در این اواخر، ابتکار دسترسی آزاد به اطلاعات علمی در سطح بین‌المللی انجام می‌شود و مخازن دسترسی آزاد ایجاد می‌شود. در سرتاسر جهان، نظرات کاربران در نظرسنجی‌های منتشر شده مورد سوال قرار می‌گیرد که مباحث مرتبط با آمادگی فنی، سواد اطلاعاتی و جنبه‌های قانونی را شامل می‌شود.

در این نظرسنجی می‌خواهیم بیشتر در مورد روش‌های جستجو و پردازش اطلاعات علمی که تاریخ‌نگاران علم استفاده می‌کنند، کانال‌های انتشار اطلاعات و همچنین ارزیابی دسترسی آزاد در تحقیقات یک رشته علمی خاص بدانیم.

نتایج نظرسنجی در پنجمین سمپوزیوم کنفرانس بین‌المللی انجمن تاریخ علم اروپا ارائه خواهد شد ابزار تحقیق و هنر تاریخ، و نتایج در چارچوب فعالیت‌های کمیسیون کتاب‌شناسی و مستندات (شاخه ساختاری انجمن بین‌المللی تاریخ و فلسفه علم) در زمینه دسترسی آزاد منعکس خواهد شد، با هدف بهینه‌سازی انتشار اطلاعات علمی و حفظ میراث علمی.

در طراحی این نظرسنجی نظرات ارزشمندی ارائه شده توسط هماهنگ‌کننده eIFL-OA انجمن کتابخانه‌های علمی لیتوانی، دکتر گینتاره تائوتکوویچینه، استفاده شده است. همچنین، از مواد گزارش مطالعه پروژه eMoDB.lt: در دسترس قرار دادن پایگاه‌های داده علمی الکترونیکی برای لیتوانی، و دیگر منابع در مورد دسترسی آزاد استفاده شده است.

 

مفتخر هستیم که دعوت می‌کنیم نظرات و تمایلات خود را فعالانه ابراز کنید، و ما منتظر دریافت پاسخ‌های شما تا ۱۵ سپتامبر سال جاری هستیم.

 

این نظرسنجی ناشناس است.

 

با احترام

دکتر بیرونه ریلینه

رییس کمیسیون کتاب‌شناسی و مستندات (شاخه ساختاری انجمن بین‌المللی تاریخ و فلسفه علم)

ایمیل: b.railiene@gmail.com

 

واژه‌نامه دسترسی آزاد:

دسترسی آزاد – رایگان و بدون محدودیت دسترسی اینترنتی به محصولات تحقیقاتی علمی (مقالات علمی، داده‌های تحقیق، ارایه‌های کنفرانسی و سایر مطالب منتشر شده) که هر کاربر می‌تواند به راحتی بخواند، کپی کند، چاپ کند، بر روی رسانه‌های رایانه‌ای خود ذخیره کند، توزیع کند، جستجو کند یا به مقالات متنی کامل ارجاع دهد، بدون نقض حقوق مؤلف.

سبک توصیف (یا توصیف کتابشناختی) – مجموعه‌ای از داده‌هایی که برای شناسایی و توصیف یک سند، بخشی از آن یا چندین سند لازم است و به شکل استاندارد ارائه می‌شود (دانشنامه کتابداری). بسیاری از سبک‌های توصیف (مانند APA، MLA) و نسخه‌های مختلف آن‌ها ایجاد شده است. استاندارد بین‌المللی برای راهنماهای ارجاع منابع اطلاعات کتابشناختی  (ISO 690:2010).

مخزن نهادی – آرشیو دیجیتالی محصولات فکری است که در آن تولیدات علمی و اطلاعات آکادمیک آن نهاد یا چند نهاد نگهداری، منتشر و مدیریت می‌شود.

نتایج به صورت عمومی در دسترس است

1. به چه روشی معمولاً جدیدترین اطلاعات علمی خود در زمینه تخصصی خود را دریافت می‌کنید (می‌توانید چندین گزینه را علامت‌گذاری کنید): ✪

استفاده نمی‌کنمگاهیاغلب
کتابخانه محل کار
فهرست‌های کارت‌کاتالوگ کتابخانه‌ها
فهرست‌های الکترونیکی کتابخانه‌ها
پایگاه‌های داده‌ای آکادمیک لیتوانی
پایگاه‌های داده ناشران خارجی (مانند ScienceDirect، Emerald، IEEE و غیره)
سیستم‌های جستجوی عمومی (مانند Google)
سیستم‌های جستجوی تخصصی (مانند Google Scholar)
سیستم‌های جستجوی اطلاعات علمی (مانند Scirus، Scitopia)
دریافت خبرها از طریق ایمیل (خدمات Alerts)
دریافت خبرها با استفاده از فناوری RSS
مرور مجلات علمی تخصصی خود
فروم‌های آنلاین محققان (مانند LinkedIN، ResearchGate و غیره)
رویدادهای علمی (مانند کنفرانس‌ها، معرفی کتاب‌ها و غیره)
جلسات غیررسمی با همکاران

2. به چه روش دیگری که قبلاً ذکر نشده، معمولاً جدیدترین اطلاعات علمی خود در زمینه تخصصی را دریافت می‌کنید؟

3. به چه روشی اسناد کامل مورد نیاز برای تحقیقات علمی خود را دریافت می‌کنید (می‌توانید چندین گزینه را علامت‌گذاری کنید): ✪

استفاده نمی‌کنمگاهیاغلب
از مجلات دسترسی آزاد (Open Access Journals)
از مخازن نهادی (Institutional Repositories)
برای جستجو از سیستم‌های جستجوی عمومی (مانند Google) استفاده می‌کنم
از سیستم‌های جستجوی اطلاعات تخصصی (مانند Google Scholar) استفاده می‌کنم
از سیستم‌های جستجوی اطلاعات علمی (مانند Scirus، Scitopia) استفاده می‌کنم
از منابع دسترسی آزاد (مانند OAIster، DRIVER، RePEc) استفاده می‌کنم
جستجو در پایگاه‌های داده‌ای که موسسه من اشتراک دارد
جستجو در پایگاه‌های داده‌ای که آزادانه در اختیار هستند
به کارکنان کتابخانه مراجعه می‌کنم
از خدمات اشتراک بین‌کتابی استفاده می‌کنم
از همکارانم در خارج کشور خواسته‌ام که نسخه‌های اسناد کامل را برایم ارسال کنند

4. به چه روش دیگری که قبلاً ذکر نشده، معمولاً اسناد کامل در زمینه تخصصی خود را دریافت می‌کنید؟

5. از کدام استاندارد یا سبک برای تهیه توصیف کتابشناختی و ارجاع به منابع اطلاعاتی بیشتر در نگارش مقالات علمی و انتشارات استفاده می‌کنید: ✪

استفاده نمی‌کنمگاهیاغلب
ISO 690 و ISO 690-2
APA (انجمن روانشناسی آمریکا)
MLA (انجمن زبان‌های مدرن)
استایل هاروارد
از سبک توصیف خودم استفاده می‌کنم

6. از کدام سبک توصیف کتابشناختی دیگر که قبلاً ذکر نشده، معمولاً در مقالات علمی و انتشارات خود استفاده می‌کنید؟

7. آیا موسسه شما به انتشار تحقیقات علمی در مجلات دسترسی آزاد تشویق می‌کند؟ ✪

8. آیا مقالات علمی شما به صورت آزاد در دسترس هستند (می‌توانید چند گزینه را انتخاب کنید): ✪

9. آیا در محل کار شما مخزن نهادی وجود دارد؟ ✪

10. شما نماینده کدام نهاد هستید؟ ✪

11. سن شما ✪

12. در کدام کشور زندگی می‌کنید؟ ✪

13. در کدام حوزه علمی تحقیقات تاریخی انجام می‌دهید (می‌توانید چندین گزینه را انتخاب کنید): ✪

14. عموماً در کدام حوزه علمی تحقیقات تاریخی انجام می‌دهید: ✪

15. اگر تصمیم به اشتراک‌گذاری تجربیات خود یا توصیه‌هایی در مورد دسترسی آزاد دارید، خوشحال می‌شویم که نظرات شما را بشنویم. با تشکر صمیمانه از شما برای زمانتان