ღია წვდომა მეცნიერების ისტორიის კვლევებში

ძვირფასო კოლეგებო,

ბოლო დროს ღია წვდომის ინიციატივა სამეცნიერო ინფორმაციაზე მიმდინარეობს საერთაშორისო დონეზე, იქმნება ღია წვდომის რეპოზიტორები. მთელ მსოფლიოში ხდება მომხმარებლების აზრის გამოკითხვა, გამოქვეყნებულ გამოკითხვებში დომინირებს ტექნიკური მზადყოფნა, ინფორმაციული უნარ-ჩვევები, სამართლებრივი ასპექტები.

ამ გამოკითხვის საშუალებით გვინდა გავიგოთ მეტი მეცნიერების ისტორიკოსების მიერ გამოყენებული სამეცნიერო ინფორმაციის ძიებისა და მართვის მეთოდების, ინფორმაციის გავრცელების არხების, ასევე – ღია წვდომის შეფასების შესახებ კონკრეტულ მეცნიერების დარგებში.

გამოკითხვის შედეგები წარმოდგენილი იქნება 5-ე საერთაშორისო ევროპის მეცნიერების ისტორიის ასოციაციის კონფერენციის სიმპოზიუმზე კვლევის ინსტრუმენტები და ისტორიის ხელოვნება, ხოლო დასკვნები აისახება ბიბლიოგრაფიის და დოკუმენტაციის კომისიის (საერთაშორისო მეცნიერების ისტორიის და ფილოსოფიის ასოციაციის სტრუქტურული განყოფილება) საქმიანობის გზამკვლევებში ღია წვდომის შესახებ, რათა ოპტიმიზირდეს სამეცნიერო ინფორმაციის გავრცელება და შენარჩუნდეს სამეცნიერო მემკვიდრეობა.

გამოკითხვის შექმნის პროცესში ფასეული შენიშვნები მიაწვდო ლიტვური სამეცნიერო ბიბლიოთეკების ასოციაციის eIFL-OA კოორდინატორმა დოქტორ გინტარე ტაუტკევიჩიენემ, გამოყენებული იყო eMoDB.lt: ელექტრონული სამეცნიერო მონაცემების ბაზების გახსნა ლიტვისთვის პროექტისლიტვური მეცნიერებისა და კვლევითი ინსტიტუტების სამეცნიერო საქმიანობის შედეგების საჯაროების ღია წვდომის ჟურნალებში და ინსტიტუციურ რეპოზიტორებში სტუდიის ანგარიშის მასალა, სხვა წყაროები ღია წვდომის შესახებ.

 

მომხიბლავად გიწვევთ აქტიურად გამოხატოთ თქვენი აზრი და სურვილები, გამოკითხვის პასუხებს ველით მიმდინარე წლის 15 სექტემბრამდე.

 

გამოკითხვა არის ანონიმური.

 

პატივისცემით

დოქტორი ბირუტე რაილიონე

ბიბლიოგრაფიის და დოკუმენტაციის კომისიის (საერთაშორისო მეცნიერების ისტორიის და ფილოსოფიის ასოციაციის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების ისტორიის განყოფილების სტრუქტურული განყოფილება) თავმჯდომარე

ელ. ფოსტა: b.railiene@gmail.com

 

ღია წვდომის ლექსიკონი:

ღია წვდომა – უფასო და არასაზღუდავი ინტერნეტ წვდომა სამეცნიერო კვლევების პროდუქციაზე (სამეცნიერო სტატიები, კვლევის მონაცემები, კონფერენციის მოხსენებები და სხვა გამოქვეყნებული მასალა), რომელსაც ნებისმიერი მომხმარებელი შეუძლია თავისუფლად წაიკითხოს, დააკოპიროს, დაბეჭდოს, ჩაწეროს თავის კომპიუტერულ მედიაში, გაავრცელოს, ჩაატაროს ძიება ან მოაწვდოს ბმულები სრული ტექსტის სტატიებზე, ავტორის უფლებების დარღვევის გარეშე.

აღწერის სტილი (ან ბიბლიოგრაფიული აღწერა) – დოკუმენტისთვის, მისი ნაწილის ან რამდენიმე დოკუმენტისთვის ამოცნობისა და აღწერისთვის საჭირო, სტანდარტული ფორმით წარმოდგენილი მონაცემების მთლიანი ნაკრები (ბიბლიოგრაფიის ენციკლოპედია). შექმნილია მრავალი აღწერის სტილი (მაგ., APA, MLA), მათი ვარიანტები. საერთაშორისო სტანდარტი შექმნილია ბიბლიოგრაფიული ბმულების ინფორმაციის რესურსების ციტირების გზამკვლევებისთვის (ISO 690:2010).

ინსტიტუციური რეპოზიტორი – ეს არის ინტელექტუალური პროდუქტების ციფრული არქივი, რომელშიც ინახება, ვრცელდება და მართავს იმ ინსტიტუციის ან რამდენიმე ინსტიტუციის სამეცნიერო პროდუქცია და აკადემიური ინფორმაცია.

კითხვარის შედეგები საჯაროდ ხელმისაწვდომია

1. რა გზით ყველაზე ხშირად იღებთ თქვენი სფეროს უახლეს სამეცნიერო ინფორმაციას (შეგიძლიათ რამდენიმე არჩევანი მონიშნოთ): ✪

არ ვიყენებ
sometimes
ხშირად
სამუშაო ადგილის ბიბლიოთეკა
ბიბლიოთეკების ბარათების კატალოგები
ბიბლიოთეკების ელექტრონული კატალოგები
ლიტვური აკადემიური მონაცემთა ბაზები
უცხოური გამომცემლების მონაცემთა ბაზები (მაგ., ScienceDirect, Emerald, IEEE და სხვ.)
უნივერსალური ძიების სისტემები (მაგ., Google)
სპეციალიზებული ძიების სისტემები (მაგ., Google Scholar)
სამეცნიერო ინფორმაციის ძიების სისტემები (მაგ., Scirus, Scitopia)
მივიღებ სიახლეებს ელ. ფოსტით (Alerts სერვისი)
მივიღებ სიახლეებს RSS ტექნოლოგიის გამოყენებით
მოვიხმარდი ჩემს სფეროში გამომცემელ სამეცნიერო ჟურნალებს
მეცნიერების ონლაინ ფორუმები (მაგ., LinkedIN, ResearchGate და სხვ.)
სამეცნიერო ღონისძიებები (მაგ., კონფერენციები, წიგნების პრეზენტაციები და სხვ.)
არაოფიციალური შეხვედრები კოლეგებთან

2. რა სხვა, ადრე არაღნიშნული გზით ხშირად იღებთ თქვენი სფეროს უახლეს სამეცნიერო ინფორმაციას?

3. რა გზით იღებთ სრულ ტექსტურ დოკუმენტებს თქვენი სამეცნიერო კვლევებისთვის (შეგიძლიათ რამდენიმე არჩევანი მონიშნოთ): ✪

არ ვიყენებ
sometimes
ხშირად
ღია წვდომის ჟურნალებიდან (ინგლ. Open Access Journals)
ინსტიტუციური რეპოზიტორებიდან (ინგლ. Institutional Repositories)
ძირითადი ძიების სისტემების გამოყენება (მაგ., Google)
სპეციალიზებული ინფორმაციის ძიების სისტემების გამოყენება (მაგ., Google Scholar)
სამეცნიერო ინფორმაციის ძიების სისტემების გამოყენება (მაგ., Scirus, Scitopia)
ღია წვდომის წყაროების გამოყენება (მაგ., OAIster, DRIVER, RePEc)
ძირითადი ძიება ინსტიტუციის გამოწერილ მონაცემთა ბაზებში
ძირითადი ძიება ღია ხელმისაწვდომ მონაცემთა ბაზებში
ბიბლიოთეკის თანამშრომლებთან მიმართვა
ბიბლიოთეკათაშორისი აბონემენტის სერვისების გამოყენება
კოლეგებისგან უცხოეთში ვთხოვ სრულ ტექსტურ დოკუმენტების ასლებს

4. რა სხვა, ადრე არაღნიშნული გზით ხშირად იღებთ თქვენი სფეროს სრულ ტექსტურ დოკუმენტებს?

5. რა ბიბლიოგრაფიული აღწერის მომზადებისა და ინფორმაციის წყაროების ციტირების სტანდარტს ან სტილს ყველაზე ხშირად იყენებთ სამეცნიერო ნაშრომების და გამოქვეყნებების მომზადებისას: ✪

არ ვიყენებ
sometimes
ხშირად
ISO 690 და ISO 690-2
APA (ამერიკული ფსიქოლოგიური ასოციაცია)
MLA (მოდერნ ლანგუიჯ ასოციაცია)
ჰარვარდი (Harvard)
მოვიყენებ ჩემს აღწერის სტილს

6. რა სხვა, ადრე არაღნიშნული ბიბლიოგრაფიული აღწერის სტილს ხშირად იყენებთ თქვენს სამეცნიერო სტატიებში, გამოქვეყნებებში?

7. თქვენი ინსტიტუცია ხელს უწყობს სამეცნიერო კვლევების გამოქვეყნებას ღია წვდომის ჟურნალებში? ✪

8. თქვენი გამოქვეყნებული სამეცნიერო ნაშრომები ხელმისაწვდომია ღია რეჟიმში (შეგიძლიათ რამდენიმე ვარიანტი აირჩიოთ): ✪

9. არის თუ არა თქვენს სამუშაო ადგილზე ინსტიტუციური რეპოზიტორი? ✪

10. რა დაწესებულებას წარმოადგენთ? ✪

11. თქვენი ასაკი ✪

12. რომელ ქვეყანაში ცხოვრობთ ამჟამად? ✪

13. რომელ მეცნიერების სფეროში ატარებთ ისტორიულ კვლევებს (შეგიძლიათ რამდენიმე ვარიანტი აირჩიოთ): ✪

14. რომელ მეცნიერების მიმართულების ისტორიულ კვლევებს ყველაზე ხშირად ატარებთ: ✪

15. თუ გადაწყვეტთ თქვენი გამოცდილების გაზიარებას ან ღია წვდომის შესახებ რეკომენდაციების მიცემას, ჩვენ სიამოვნებით გავიგებთ თქვენს აზრს. გულწრფელად გმადლობთ თქვენი დროისთვის