sirna bishaan baasu sirrii
buufata dho'aa
magaalaa keessatti sirna bishaan baasu sirrii uumi.
sistema bishan baasaa saa'aa qabatama
bishaan laga irratti qabbana uumu. seera namoota hundaaf mana gurguddaa qabbana kuusuu gochuu, sababni isaas roobni mana irratti dhangala'ee karaa irratti ta'ee, tuqaa bishaanis cufama.
banka ol'aanaa fi jabaa ijaaruuf
ani barn 20 kan qabeenya qabu ture, kan ani kireeffadhe, akkasumas muuxannoo sanaan, wantoota ani barbaaduu fi yommuu ofii koo ijaaruuf barbaaduu baradhe. ani hin ijaarin, yeroo hunda wantoota jiru keessatti fooyyessuu ykn jijjiiruu qaba ture. staalota keessatti bishaan ofumaan dhangala'aa (ho'aa) turan, barnnichi halkan tokko irratti ijaaramuu, akkasumas, bakka tokko irratti, barnnichi halkan keessa ture, bakka hunda ol ka'aa ta'eef, qabeenya haysaa kuusuu fi feedara keessa buusuuf. staalota gubbaa jala, qabeenya raayilootaa turan, sana booda 18 qabeenya lafa irratti, shayvingi, akkasumas, staalota hin quufne. guyyaa lama staalota filatnee, barnnichi shayvingii fi fardoota qulqulluu irraa urgaa'aa ture.. amma, dhangala'aan yeroo hunda rakkoo ture.. fi fardoonni dhangala'aa dhugaa jiru ykn hin dhugne beekuuf hin dandeenye, akkasumas, dhangala'aan tokko keessatti rakkoo ta'e, fardoonni yeroo tokko dhagaa'aa ta'ee, deebi'ee dhugaa hin dandeenye, kanaafuu dhangala'aan hundumaa cufee, baakkoolee staalota keessatti asii ol kaasuudhaan, hosee daandii irratti jala buusuudhaan guutuu, akkasumas, fardoota keessan waliin maal akka ta'e hordofuu dandeessu. eeyyee, kuusaa haysaa ol ka'aa rakkoo dhangala'aa ta'ee, barnnicha ho'aa taasisuu, akkasumas, sirna qilleensaa miidhuu, yommuu loft guutuu ta'u. namni tokkoo ol ka'uu hin dandeenye, fardoonni staalota keessa turan, sababa dhangala'aa kan uumameef. wantoota ani jaalatu keessaa tokko, barnnichi halkan keessa lafa irratti hafuura qabuu, akkasumas, yeroo summer keessa, barnnichi ho'aa ta'aa ture. ani akkasumas, staalota hunda keessatti balbala jabaa qabaachuu barbaada, fardoonni ofii isaanii baasuuf bal'inaan banuu dandeessuu. sababni hedduu jiru, hafuura haaraa qofa otoo hin taane, boredom hir'isuuf, akkasumas, weaving, cribbing fi kicking staalota hir'isuuf. ani wash rack fi alley irratti konkreetii jaaladha, akkasumas, fardoonni lamaan irratti hidhachuu dandeessuu fi yeroo hunda fooyya'uu dandeessuu. akkasumas, wash stall balbala qabaachuu yoo ta'e, balbala staalota keessatti, fardoonni keessan baay'ee salphaa ta'ee seenuu dandeessu, sababni isaas, ala ilaaluudhaan, dhumarratti seenuu hin dhagahuu. eeyyee, wash rack qofaaf ho'aa ta'uu barbaachisa. yoo maallaqni rakkoo hin ta'in, baafata xiqqaa qabaachuu dirqama, akkasumas, tajaajila gaarii fi kuusaa tajaajilaa sirriitti qophaa'aa, akkasumas, kuusaa tajaajilaa bal'aa keessatti, bakka hundaaf qooddame, kan namni tokko hidhachuu dandeessu, akkasumas, wantoonni isaanii yeroo hin turre hin fayyadamne ykn hin tuqne. yaadadhu, namni hundi achi jiraatu maatii hin ta'in, kanaafuu, rakkoo guddaa ta'ee, yeroo hunda furamuu qaba. dhiira, ani itti fufuu dandeenya, yaada hedduu qaba. lakkii, matootaa hin jaaladha, isaan yaalii godhe, shayvingii waliin qilleensa gaarii qabaachuu filadha. ani ofii kootii cross ties hin jaaladha, garuu stable hundi isaan qaba, akkasumas, yeroo baay'ee milkaa'ina, garuu fardoonni tokko tokko sababa hin beekamne, jijjiirama godhu, akkasumas, isaan baasuuf dirqama ta'a. ani bakka addaa hidhachuuf, akkasumas, barreeffama fardoota hin tuqneef, barreeffama hidhachuuf filadha. eeyyee, dhukkubsataa/cliping chute bakka tokko, achi hin mul'anne, garuu ifa ta'ee, yaada hedduu qaba, yaada hedduu qabna.. kun siif gargaara jedheen abdiin qaba, akkasumas, wanta tokko, yeroo hunda ifa hedduu qabaachuu dandeessu, bakka hundaaf suuta suuta.
yeroo gabaabaa keessatti, naannoo gaariin rakkoo furuuf gargaara jedheen yaada. yeroo dheeraa keessatti, rakkoolee qilleensaa furuun barbaachisaa ta'a, sababiin isaas kun haala qilleensaa cimaa fiduuf, akkasumas badiinsaa fiduuf ni gargaara.
magaalaa keessatti seeraawwan ijaaruu, ganda namootaa (basement) fayyadamuun bishaan ol ka'aa jiru waliin deemuuf, bakka parkii dabalataa ijaaruudhaan roobni dhangala'uu danda'u, karaa ijaaruudhaan bishaan lagaatti geessuuf.
bishaan balaa lafa irra jiru waliin hojjedhu, akkasumas yeroo baay'ee ta'ee balaa malee akka ba'u mirkaneessi.
ittisa guutuu gochuun hin danda'amu. haa ta'u malee, rakkoolee hir'isuun ni danda'ama. kunis haala jireenya naannoo (geejjiba, qubannaa, paarkii, kkf) fooyyessuuf walitti dhufeenya qabaachuun yeroo hunda raawwatamuu qaba.
sewera gaarii
amma yeroo ammaa badiin bishaan gubbaa dhufuu hin dandeenyu, sababiin isaas haalli qilleensaa hojii keenyaaf yeroo fudhata, garuu badiilee xiqqeessuuf waan tokko gochuu dandeenya, akkasumas yeroo 10-20 keessatti bu'aa argamsiisuu danda'u gochaa ittisaa ni goona. badiin bishaan gubbaa dhufuu irratti qophaa'uu fi bakka balaa jiru, fakkeenyaaf iddoo underground, bakka ol ka'aa ijaaruu qabna. akkasumas, daandiiwwan badiin bishaan gubbaa dhufuu hin dandeenyeef bal'ifamuu qabu, sababiin isaas badiin yeroo ammaa dhufaa jiru hin dandeenye. gochaa ittisaa keenya immoo gatii gaasii green house xiqqeessuu dha, fakkeenyaaf humna keenya humna haaraa akka qilleensa, humna bishaan, humna lafa irraa fi humna aduu irraa argamsiisuu qabna.
bakka magariisaa magaalotaa heddummina. suur-suurra dhiphisaa. sirna bishaan baasu bal'aa.
yeroo gabaabaa: lar (afaan ingiliffaatti, daangaa bishaan roobaa) fi sirna daangaa fooyyessu.
yeroo dheeraa: jijjiirama qilleensaa dhaabu.
rakkoo miti amma. fuulduratti, ho'ina addunyaa dhaabuuf yaaluun ni danda'amaa?
ani beeka isaan mana muraasa odense keessatti haquu isaanii akka bakkatti baasiin guddaan ittiin qophaa'uuf. ani yaada, namoonni naannolee balaa gubbaa qabu irraa fagaachuu qabu. ani yaada, rakkoolee hiikuuf sirna bishaan baasu bal'aa fi sirna bishaan baasu itti fufiinsaan walitti makuun guutumaan guututti danda'amu hin fakkaatu.
magaalaa keessatti naannolee balaa dhangala'aa irra ga'uu danda'an mapeessuu fi naannolee sana irratti daandii fi ijaarsa baay'ee gochuu irraa of qusachuu. naannolee magariisaa magaalatti keessatti dabaluun dhangala'aa daangessuuf.
sistama qubannaa gaarii
ani beekumsa koo irratti, rakkoon kun giddutti naannoo kaabaa odense keessatti mul'ata. stige keessatti, yeroo baay'ee badiin daawwatamu, furmaata gaariin immoo sirna bishaanii ijaaruu ykn pompii badiin qabuun naannolee sana irraa bishaan baasuudha, akkasumas bishaan badiin kun qulqullina isaa ilaalchisee, gara itti fayyadamaatti deebisuu danda'uu ni mala.
bishaan naannoo keessatti hojjechuu - fakkeenyaaf, roobni bishaan gubbaa seenuu isaa daandii qilleensaa gara sirna qubannaa geessuu irra.
ani odense hin beeku.
jalqaba, naannolee muraasa qofa rakkoo daakuu qaban, garuu hundi miti. kootu, furmaata gaarii ta'eef karaa walitti dhufeenya qabu kan sirna geejjibaa fi furmaata itti fufiinsaa walitti maku ta'uu dha.