Turkiyaa prezidaantii Recep Tayyip Erdogan irratti yaada 2023 filannoo dura

hojii geggeessaa erdogaaniin, hawaasa turkiyaa keessatti qeeqa guddaa fi babal’ataa ta’eef saaxilamee jira, kunis yaada uummataa addaan qooduu fida. qeeqamtoonni, inni aangoo ol’aanaa ta’eedha, bilisummaa miidiyaa dhorkuu, mormii ukkaamsuu, fi aangoo prezidaantummaa keessatti walitti qabuu akka ta’e himu. yaaddoon, bulchiinsa dimokiraasii fi mirga namoomaa jala dhangala’uu isaa irratti ka’ameera.

haal-dureewwan isaa jalatti, yeroo darbe namoonni fuula isaa dhugaa argan, beekamtii isaa dhabuun isaa.

recep tayyip erdogan, pireezidantii ammaa turkiyaa, akkamitti hoggansa isaa kan falmisiisaa fi qooddii ta'eedha. hoggansi isaa, aangoo ofii qabu, uummataaf ta'uu fi amantii islaamaa irratti hundaa'uun kan ijaarameedha.

haal-dureewwan recep tayyip erdogan hoggansa isaa, jaalalaa isaa turkki keessatti walitti dhufeenya walxaxaa fi jijjiiramaa qaba. erdogan yeroo jalqabaaf pirezidaantii ta'ee bara 2003 keessa aangoo seenuun, hogganaa haaraa fi jaalalaa ta'ee kan mul'ateedha, kan turkkiif tasgabbii fi badhaadhina fiduuf waadaa gale. yeroo jalqabaa aangoo keessa turtii isaa, jijjiirama dinagdee fi siyaasaa jabaa ta'een kan mul'ate, biyyattii moodeernii gochuu fi jireenya namoota turkki hedduu fooyyessuuf gargaare. haa ta'u malee, yeroo darbe, haala hoggansa erdogan akkaataawwan aangoo walitti qabuu fi mormii irratti cichoomina guddaa qabuun, haala abbaa irree ta'aa dhufe. dhimma dubbii fi miidiyaa bilisummaa dhorkuu, mormii siyaasaa dhoorkuu, fi madaallii seeraa ofii isaa cabsuu irratti himatamee jira. kanneen kunis, biyya keessatti fi alaa irraa komii argachuun isaanii mul'ate.

giddugaleessa, hoggansa erdogan'n aadaa seera qabeessa, kemalist ta'ee turkiyaa irraa fagaachuuf gumaacha godheera, akkasumas eenyummaa islaamummaa fi kanneen biroo kanneen amantii irratti xiyyeeffateera. qabeenya maatii aadaa fi qabeenya islaamaa jireenya uummataa keessatti barbaachisummaa isaa ibsee, mormii fi falmii irratti gocha cimaa fudhateera. kunis miidiyaa fi dhaabbilee hawaasaa irratti ciminaan ajaja kennuu fi dhaabbilee dimokiraasii turkiyaa irratti miidhaa geessiseera.

erdogan's maqaa fi beekamtii tuurkiyaa keessatti, hoggansa isaa humna fi rakkoo ta'ee jira. itti gaafatamummaa isaa kanneen amantii islaamaa fi aadaa tuurkii guddisuuf yaalii gochaa jiran, akkasumas nageenya biyyaaf xiyyeeffannaa kennuuf jaallatan keessaa hordoftoota baay'ee qaba. hoggansa isaa daldalaa fi siyaasaa falmisiisaa ta'e, akkasumas rakkoo kurdii fi walitti dhufeenya isaa raashaa fi iiraan waliin qabu, tuurkoota biroo hedduu, keessumaa magaalaa keessatti argaman fi ummata xiqqaa biyyattii keessaa, irraa fagaachaa jira.

ani maaliif akka hoggansa isaa ta'e ykn ta'uu isaa fi akkamitti beekamtii qabu hin beeku. ******** gaaffii naaf dabalame hin jiru, kanaaf deebii keetiif yaada siif kennuuf hin danda'u, akkasumas deebiiwwan moodle irratti hin dhiheessine! gaaffii irratti, rakkoolee muraasni jiru. inni jalqabaa, umuriiwwan walitti dhufeenya qaban. namni tokko umurii 22 yoo ta'e, umurii 18-22 ykn 22-25 filachuu qaba? fakkeenya koo irraa waan hin goone fakkaata... :) itti aansuun, gaaffii saala irratti, rakkoolee gramaarii qabda (fakkeenyaaf, namni tokko 'dubartoota' ta'uu hin danda'u, 'dubartii' tokko qofa fayyadamuun dirqama). gaaffiileen biroo immoo namni sun dhugumatti haala siyaasaa fi haala yeroo ammaa turkki keessatti beekuu isaa irratti hundaa'u.

ani hin beeku.

ani dimokiraasii xiqqaa yaade.

turkiyaa keessatti, namoonni hedduun biyya isaanii jaalatu. erdoğan kun sirriitti beeka, akkasumas wantoota hedduu kanneen naatinaalistii turkii jaallatan hojjete. akkasumas, mormiin hin milkoofne erdoğan si dandeessiseera.

naatinaalizimii fi amantiin sadarkaa ol'aanaa irra ol ka'aniiru.

ani turkiyaa irraa hin jiru, garuu eerdogaan ilaalchisee, ani yaada kootiin, inni sababa dinagdee turkiyaa ol kaasuuf ta'e, amantii cimaa taasisuufis ta'e.

hoggansa erdogan haala gurguddaa irratti dhiibbaa qaba ture, siyaasaa biyya keessaa fi alaa turkiyaa irratti, kan bu'aa fiduuf gara jijjiirama eenyummaa biyyattii fi haala of danda'aa, walitti dhufeenya biyyoota biroo waliin qabu irratti. haa ta'u malee, kunis mootummaa cimaa fi walitti dhufeenya turkiyaa fi michoota duraanii gidduutti rakkoo fiduu irratti bu'aa qaba, akkasumas bu'aa qabeessa ta'uu danda'a turkiyaa hawaasa addunyaa keessatti.

inni siyaasaa jechoota gurguddaa irratti ogummaa qabu, amantii isaa qabanis yeroo hunda waan jedheef amanuu danda'u.

inni gadi buuse.

haaluma kanaan, hoggansa erdogan'n ummata turkootaa gidduutti garaagarummaa guddaa uumeera, deeggartoonni isaas isa hogganaa jabaa fi murteessaa ta'ee ilaalan, mormitootni immoo isa balaa mootummaa dimokraatawaa turkichaaf ta'uu danda'u akka ta'e ilaalan.

ani hin beeku.

hoggansa erdogan haala guddaa irratti miira isaa biyya turkiyaa keessatti beekkamaa taasisuu irratti dhiibbaa guddaa qaba. karaa tokkoon, firoottan isaa hedduun isa hogganaa jabaa fi murteessaa ta'e akka ta'e ilaalchisuudhaan, biyyattiif tasgabbii fi guddina dinagdee fiduu isaa ni amanu. isaanis, namni ummata waliin walqunnamtii uumuudhaan, yaada hojii irra oolchuuf yaada ummata hojii irratti xiyyeeffatu akka ta'e ni ilaalu. karaa biraatiin, mormitoota erdogan immoo, haala hoggansa isaa kan yeroo yerootti aangoo ol'aanaa ta'aa dhufee fi dhaabbilee dimokraatawaa turkiyaa miidhuu isaa ni dubbatu. hoggansa isaa miidiyaa, paartilee mormitootaa fi hawaasa sivilii irratti godhe, mormii fi kcritikaaf hin eeyyamne akka ta'e agarsiisa jedhanii yaadu.