Yaali! - Hiika/Deebii

beekuu hin dandeenye
bakka bu'aa bishaanii keessa darbee darbuuf
bubbee bishaan waliin
caccabsamee gurguddoo xiqqaa ta'een.
kemiikaan gubate
molekuloota nyaataa gurguddoo hidhaawwan, yookaan kimikaalawwan xiqqaa fayyadamuu danda'anitti qoodamu.
bifa cabsuuf
caccabaa, yookaan kimikaalawaan diigame.
kimikaalawaan dhiibame
kemiikaanin diigame

beekuu hin dandeenye
mikroobii xiqqoo qaamni isaa selii tokko qofa ta'e
unicellular eukaryotic: unikaayirii eukaryootii
bineensota unka tokkoo
sanyiiwwan jedhaman
hojiiwwan kun kan wal fakkaatu beeyladaa protozoa fi uumamoota baay'ee qooddaman waliin.
only one
bineensota unka tokkoo fi uumamoota unka hedduu.
sanyii tokkoo fi sanyii baay'ee qabu
sanyiiwwan jedhaman

beekuu hin dandeenye
seenaa ykn iddoo keessa cell ykn cellota keessatti argamu
keenya gidduu cellota
kutaalee tokkoo ol
naannoo nyaata qopheessuuf ergu.
garuu protozoaaf, nyaata soorata keessa jiru, nyaatni unkaa keessa seenuun soorataaf qophaa'a.
keessatti waan tokkoo
nyaatni unka keessa seenuun qopheessuu dha.
qoodni nyaataa seelii keessatti fudhatamaaf galu.
qooddii nyaataa seelii keessatti qopheeffama.

bakka alaa seelii ykn seelota jiru ykn argamu
alaa gara seelii
balaqqeessaa dabalataa
naannoo nyaatni kee gara midhaanitti galuuf ergame.
sanyiiwwan guddaan dhangala'aa alaa nyaatu
alatti waan tokkoo
nyaatni garaa keessatti qophaa'a.
wantoota bineensota gurguddoo nyaatanii qopheessan
garaagarummaa soorata intercellular irraa.
nyaata gara qomaatti fe'ama.

qoricha soorataa kan dhangala'aa soorataa baasu
bakka nyaatni gara kutaa xiqqaa ta'ee qoodamu.
qoricha garaa fi intesteenii keessatti qophaa'e.
dhiibbaa keessa ba'aa jiru
muka, qomaa.
qoricha afaan keessatti
dhiibbaa gara qilleensaa ni baafama.
nyaatni gara qomaa, intestaayinii fi dhangala'aa gara qubannaa seenu.
foon, qomaa
foon, qomaa

Gaaffii keeti uumi Anketaa kanaaf deebii kenni